آمادگی قبل از کولونوسکوپی

کولونوسکوپی، تستی است که امکان بررسی داخل روده بزرگ (کولون) و رکتوم را برای پزشک فراهم می کند. این روش در بررسی موارد زیر نیز کاربرد دارد:
– پولیپ های کولون
– یافتن علت بروز هر گونه علامت و نشانه غیر عادی
– سرطان کولون
انجام این تست در برخی افراد با درد همراه است، به همین خاطر می توان این تست را با بیهوشی عمومی نیز انجام داد.
در این مقاله، به بررسی آمادگی و اقدامات قبل از کولونوسکوپی می پردازیم.

اقدامات قبل از کولونوسکوپی

از آن جایی که جهت انجام کولونوسکوپی، کولون باید کاملا تخلیه باشد، توصیه می شود بیمار از چند روز قبل از انجام تست، مصرف ملین ها را آغاز کند. به دلیل بروز اسهال، می توان جهت پیشگیری از ناراحتی های ایجاد شده در پی اسهال، از کرم دسیتین استفاده کرد.
یک هفته قبل از انجام کولونوسکوپی، باید مواد غذایی مصرف شوند که باعث یبوست نمی شوند. موادی از قبیل غذاهای حاوی فیبر کمتر، آب میوه ها و ژلاتین.

– چند روز قبل از کولونوسکوپی

اگر شما دچار یبوست شدید هستید باید از دو الی سه روز قبل غذاهای سنگین و چرب مصرف نشود . بیشتر مایعات مصرف کنید. خوردنی های دانه دار مثل انگور، انار و مثلا عدسی مصرف نشود.

در این بازه زمانی، باید به رژیم غذایی اهمیت داده شود و غذاهایی مصرف شوند که به راحتی از سیستم گوارش دفع می شوند.
مواد غذایی حاوی فیبر کم. برنج سفید، پاستا، تخم مرغ، گوشت مرغ و ماهی از جمله مواد غذایی هستند که فیبر کمی دارند.
غذاهای نرم. توصیه می شود از دو روز قبل از کولونوسکوپی، مواد غذایی نرم مانند اسموتی ها، میوه های نرم مانند موز و یا سوپ، مصرف شود.
توجه داشته باشید در طول این مدت باید از مصرف مواد غذایی از قبیل سبزیجات خام، غذاهای چرب، میوه های هسته دار، بروکلی، کلم، غلات و گوشت سفت که به سختی هضم می شوند، خودداری شود.
مصرف دارو. حتما در خصوص ادامه داروهای مصرفی از قبیل ویتامین ها، مکمل ها و داروهای تجویز شده، با پزشک مشورت داشته باشید. گاهی نیاز به قطع مصرف برخی داروها قبل از انجام تست می باشد.

– روز قبل از کولونوسکوپی

مهم ترین نکته برای انجام کولونوسکوپی، رعایت یکسری نکات روز قبل از انجام آن است. فرد در این روز باید فقط مایعات صاف شده مصرف کند. حتی آبگوشت و آب مرغ نیز باید از صافی رد شوند که ته نشین های مواد غذایی در روده رسوب نکنند. در آن روز بهتر است فقط مایعاتی مانند چای عسل، آب مرغ، آب گوشت، آب میوه کارخانه صاف شده مصرف شود. آب میوه هایی که طبیعی هستند ممکن است در روده رسوب کنند.

تجت هیچ شرایطی خوردنی هایی مثل شیر و خامه مصرف نکنید. می توانید بستنی وانیلی مصرف کنید.  اما مصرف آب هویج و یا آب هندوانه اصلا توصیه نمی شود چون ممکن استروده کثیف بماند. اگر زمان کولونوسکوپی شما صبح است، بهتر است از ساعت 10 صبح بسته های پودر پیدرولاکس را بستهبه توصیه پزشک، با یک لیتر آب (4 لیوان آب) مخلوط کرده و مصرف کنید. بهتر است در عرض هر 10 الی 20 دقیقه 1 لیوان مصرف شود.

اگر طعم این نوشیدنی ناخوشایند بود می توانید کمی آب میوه کمرنگ مثل لیموناد به آن اضافه کنید. 1 بسته را برای ساعت نگه دارید و آن را با 4 لیوان آب مخلوط کرده و در عرض هر 10 دقیقه 1 عدد از آن را مصرف کنید. اگر دچار ضعف و یا بی حالی هستید و برای شما غیرقابل تحمل است، به درمانگاه مراجعه کرده، وضعیت خود را شرح دهید و از سرم استفاده کنید. البته هیچ محدودیتی در مصرف آب نیست و بهتر است آب زیادی بنوشید.

اگر دچار حالت تهوع شدید می توانید از متوکلوپرامید استفاده کنید. هر 8 ساعت یک حبه قرص را با لیوان پر آب مصرف کنید. 10 قرص بیزاکودیل که پزشک تجویز کرده را هر 4 ساعت 1 بار، 2 عدد مصرف کنید. قرص دایمتیکون را نیز که پزشک تجویز کرده هر 4 ساعت 1 بار، 2 عدد بجوید. می توانید 4 الی 5 عدد از دایمتیکون را مصرف کنید اما بقیه ی قرص ها باید در زمان و به اندازه مشخص شده مصرف شوند. اگر باز هم شکم شما تا آخر شب کار نکرد، 2 عدد شیاف بیزاکودیل از داروخانه تهیه کرده و استفاده کنید.

اگر دچار فشار خون هستید، ساعت 5-6 صبح از قرص فشار خون خود استفاده کنید. درباره مصرف قرص هایی مثل آسپرین، پلاویکس و کلوپیدوگرل و امثالهم باید با پزشک خود مشورت کنید چون ممکن است که پزشک بخواهد از روده نمونه برداری کند و در صورت مصرف این قرص ها، احتمال خونریزی بالا می رود. به صورت معمول آسپرین و پلاویکس 5 روز قبل از کولونوسکوپی باید قطع شوند.

اگر سلبقه بیهوشی نشکل دار داشته و یا به تخم مرغ یا دارویی حساسیت دارید، حتما به متخصص بیهوشی و متخصص گوارش خود اطلاع دهید. کولونوسکوپی معمولا تحت بیهوشی سطحی صورت می گیرد که چیزی را هنگام انجام آن متوجه نشوید. کولونوسکوپی عوارض خاصی ندارد مگر این که کمی در شکم خود احساس فشار و یا دفع کنید. درباره آندوسکوپی نیز، از صبح آندوسکوپی نباید چیزی بخورید. اگر کولونوسکوپی شما زمان بعد از ظهر مثلا ساعت 2 -3 است می توانید صبح آن فقط کمی چای و عسل مصرف کنید.

در صورتی که کولون به طور کامل تخلیه نشده باشد، انجام تست به زمان دیگری موکول خواهد شد. این بدین معناست که بیمار باید مجدد مراحل آماده سازی را طی کند.
حفظ هیدراته بدن نکته بسیار مهمی است. بیمار باید تا جایی که می تواند مواد غذایی مایعات مصرف کند.

– شب قبل از کولونوسکوپی

اکنون زمان تخلیه کولون رسیده است. به همین خاطر، مصرف ملین های قوی از سوی پزشک تجویز خواهد شد. در صورتی که قرار است کولونوسکوپی صبح زود انجام شود، مصرف ملین ها از دوازده ساعت قبل شروع و شب قبل از انجام تست، پایان می یابد.
بار اولی که ملین مصرف می شود، عملکرد روده در دفع مواد زائد بیشتر می شود و بیمار با اسهال های مکرر، دل پیچه، نفخ، دردهای شکمی و تهوع روبرو خواهد شد. احتمال بروز تورم و ناراحتی برای افراد مبتلا به هموروئید نیز وجود دارد.

– دو ساعت قبل از کولونوسکوپی

از دو ساعت قبل از کولونوسکوپی حتی آب هم نباید خورده شود. رعایت این مورد بسیار اهمیت دارد، چرا که نوشیدن آب می تواند منجر به بروز ناراحتی بعد از کولونوسکوپی شود.

نتیجه گیری

آمادگی قبل از کولونوسکوپی و یا مراقبت های بعد از آن می تواند کمی سخت باشد. اما با این حال، بیمار باید تمام نکات گفته شده از سوی فوق تخصص گوارش را رعایت کند. در صورتی که کولونوسکوپی با موفقیت انجام شود، دیگر نیازی به تکرار آن طی ده سال آینده نخواهد بود.