تشخیص سرطان روده با کولونوسکوپی

سرطان روده می تواند در هر بخشی از روده بزرگ اتفاق بیفتد. بسته به محل آغاز سرطان، سرطان روده به عنوان سرطان کولون و یا رکتوم نیز نامیده خواهد شد. سرطان روده از مخاط داخلی روده آغاز می شود. این سرطان معمولا از توده های کوچک موجود در رحم مانند توده های بی ضرر و خوش خیم ظاهر می شود. یکی از روش های تشخیص سرطان روده و بهترین آن ها، آزمایش کولونوسکوپی می باشد. در این مقاله به بررسی نحوه انجام کولونوسکوپی برای تشخیص سرطان روده خواهیم پرداخت.

علائم سرطان روده 

علائم اصلی سرطان روده عبارت است از:
– مشاهده خون در مدفوع و یا دستمال توالت
– تغییر در عادات روده ای مانند اسهال و یا یبوست
– تغییر در ظاهر مدفوع
– احساس پر بودن و نفخ شکم
– احساس عدم تخلیه کامل روده
– کاهش وزن ناگهانی
– توده در رکتوم و یا مقعد
البته توجه داشته باشید که این علائم نشانه های ابتلا به سرطان روده نیستند. برخی دیگر شرایط مانند: هموروئید، فیشر و یا التهاب دیواره روده نیز می توانند با علائم بالا همراه باشند.
عواملی مانند بالا رفتن سن، پولیپ ها، بیماری های روده ای مانند بیماری کرون، سبک زندگی ناسالم مانند استعمال دخانیات و یا سابقه خانوادگی، احتمال ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهند.

تشخیص سرطان روده

برخی افراد به دلیل علائمی که دارند، تست های غربالگری سرطان روده را انجام می دهند. اما برخی دیگر افراد فاقد علائم، سابقه خانوادگی این سرطان را دارند و یا نتیجه تست غربالگری شان مثبت می شود. تست های تشخیصی سرطان روده می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بررسی سلامت جسمانی و عملکرد بدنی، تست هایی به منظور تائید سرطان و یا تست هایی به منظور این که آیا سرطان متاستاز داده است یا خیر.

ممکن است نیاز به تکرار برخی تست ها در طول درمان باشد، تا از اثربخشی پروسه درمان اطمینان حاصل شود.
کولونوسکوپی، تست اصلی است که در تشخیص سرطان روده از سوی پزشک تجویز می شود. که در ادامه به بررسی این تست خواهیم پرداخت.

کولونوسکوپی و بیوپسی

کولونوسکوپی، تستی است که به بررسی کل روده بزرگ می پردازد. با این حال، گاهی ممکن است پولیپ های کوچک نادیده گرفته شوند، به خصوص پولیپ های پشت یکی از چین های روده و یا زمانی که روده قبل از انجام تست، به طور کامل تخلیه نشده باشد.
قبل از انجام کولونوسکوپی، روده باید کامل تمیز شده باشد. معمولا بیمار تحت بی حسی موضعی قرار می گیرد تا درد و ناراحتی کمتری را احساس کند.

• در طول انجام تست، ابزاری به نام کولونوسکوپ (لوله ای ظریف به همراه دوربین متصل به آن) از راه مقعد وارد رکتوم و کولون می شود.
• گاز کربن دی اکساید نیز وارد کولون خواهد شد تا امکان مشاهده بهتر برای جراح فراهم گردد.
• در صورت مشاهده هر گونه مورد مشکوک مانند پولیپ، نسبت به برداشت آن ها اقدام خواهد شد. این روش اصطلاحا بیوپسی نام دارد.
• نمونه گرفته شده جهت بررسی های بیشتر زیر میکروسکوپ، به آزمایشگاه ارسال خواهد شد

اقدامات بعد از کولونوسکوپی 

اثرات آرامبخش به طور معمول یک ساعت تا یک روز پس از آزمایش طول خواهد کشید؛ تا از بین برود. بنابراین برای انجام این آزمایش حضور یک همراه کنار بیمار الزامی است. در صورت برداشتن پولیپی در حین کولونوسکوپی، متخصص گوارش بعد از کولونوسکوپی رعایت رژیم غذایی خاصی را برای افراد تجویز خواهد کرد. بسیاری از افراد تا چند ساعت پس از انجام کولونوسکوپی، به دلیل وارد شدن مقداری هوا به روده بزرگ احساس نفخ می کنند، که برای از بین بردن این ناراحتی و همینطور مشکلات دیگر پیاده روی کمک خواهد کرد. در برخی از موارد نیز بسیاری از افراد با اولین حرکت روده پس از انجام کولونوسکوپی، دچار خونریزی می شوند، که در صورتی که این خونریزی ادامه داشته باشد، و همراه آن افراد دارای درد مداوم در شکم و تب شدید باشند، باید در اسرع وقت به پزشک متخصص خود مراجعه کنند. 

تست کولونوسکوپی، در حدود بیست تا سی دقیقه طول می کشد. توصیه می شود روز تست فردی بیمار را همراهی کند. ممکن است مقداری درد و یا نفخ بعد از انجام تست احساس شود. اما احتمال بروز عوارض جدی بسیار کم است.

نتایج آزمایش کولونوسکوپی 

پس از انجام آزمایش کولونوسکوپی پزشک متخصص گوارش نتایج حاصل از این آزمایش را بررسی خواهد کرد، تفسیر نتایج آزمایش کولونوسکوپی به این صورت است: 

نتیجه منفی 

در صورت عدم مشاهده موارد غیرعادی در نتیجه کولونوسکوپی، نتیجه آزمایش شما منفی خواهد بود. در صورت سابقه ابتلا به سرطان روده در خانواده و همینطور احتمال خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، پزشک متخصص گوارش تکرار انجام آزمایش کولونوسکوپی را چندسال بعد دوباره پیشنهاد می کند. 

نتیجه مثبت 

در صورت مشاهده پولیپ یا بافت غیرعادی در روده توسط پزشک متخصص، نتیجه آزمایش شما مثبت خواهد شد، البته باید به این نکته توجه داشت که بیشتر پولیپ ها سرطانی نبوده و برخی از آن ها پیش سرطانی هستند. پولیپ خارج شده از بدن توسط آزمایش کولونوسکوپی، به آزمایشگاه برای بررسی فرستاده خواهد شد، و با توجه به اندازه، تعداد پولیپ ها باید از یک برنامه غربالگری دقیق در آینده استفاده کنید. 

در شرایط زیر روش های دیگری برای بررسی بیشتر توصیه خواهد شد: 

• بیش از دو پولیپ 
• پولیپ بزرگتر از 0.4 اینچ 
• پولیپ هایی که خصوصیات سلولی خاصی نداشته و خطر ایتلا به سرطان را در آینده نشان خواهند داد. 
• پولیپ سرطانی 

هم چنین در صورت مشاهده بافت غیرعادی که با کولونوسکوپی قابل برداشت نیست، معایه مکرر را پزشک متخصص گوارش توصیه خواهد کرد. 

سخن پایانی 

یکی از بیماری های کشنده و مرگبار، سرطان روده بوده که در صورت تشخیص آن در مراحل ابتدایی بیماری می توان از پیشگیری آن جلوگیری کرده و آن را درمان کرد. از بهترین روش ها برای تشخیص سرطان روده، روش کولونوسکوپی می باشد؛ که تصاویر دقیقی را از وضعیت روده ها نشان خواهد داد و کوچک ترین مشکل و وجود بافت هاب سرطانی در روده را نشان می دهد. به دلیل حساسیت بالای این آزمایش بهتر است این آزمایش توسط بهترین متخصص گوارش انجام شود. 

سوالات متداول 

Source: https://www.cancervic.org.au/cancer-information/types-of-cancer/bowel_cancer/diagnosing_bowel_cancer.html