همه چیز درباره “سوزش معده”
بسیاری از تغییرات مانند عادات غذا خوردن تاثیر مستقیمی بر روی معده و دستگاه گوارش خواهد داشت که یکی از این تاثیرات و بیماری های شایع دستگاه گوارش، سوزش معده و سردل می باشد که احساس درد ناخوشایندی را برای فرد ایجاد خواهد کرد. این بیماری علت های مختلفی دارد که با توجه به علت آن می توان برای درمانش اقدام کرد.
تشخیص زود هنگام این بیماری منجر به کاهش شدت علائم و همینطور درمان این بیماری خواهد شد، بنابراین افراد باید با مشاهده علائم در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنند.
در این مقاله به بررسی علائم این بیماری و درمان آن برای آشنایی کامل شما با آن خواهیم پرداخت پس تا پایان مقاله همراه ما باشید.
سوزش معده یا سوزش سر دل چگونه است؟
این احساس برای خیلی از ما آشنا است. احتمالا شما نیز بعد از خوردن بعضی غذاها، یا هنگام گرسنگی و صبح ها به محض بیدار شدن از خواب تجربه اش کرده باشید. احساس سوزش سر دل یا همان سوزش معده، درد و سوزشی است که پشت قفسه سینه احساس می شود. این سوزش ممکن است بعد از غذا خوردن، شب ها و یا هنگامی که دراز کشیده یا به پشت خوابیده اید، شدیدتر شود.
سوزش معده یا سر دل، اگر گاهی اتفاق بیفتد، بعنوان یک موقعیت خطرناک در نظر گرفته نمی شود. معمولا افراد می توانند با ایجاد تغییراتی جزیی در رژیم غذایی و سبک زندگی خود آن را مدیریت کنند. “سوزش معده” زمانی یک هشدار است که به صورت عارضه ای مداوم در هر روز زندگی شما حضور داشته باشد. در این صورت ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی تر باشد که نیاز به درمان دارد.
سوزش معده چه علت هایی دارد؟
این بیماری در بخش بالایی شکم بروز پیدا کرده و به طور معمول در صورت بازگشت محتوای معده به مری اتفاق خواهد افتاد. مری در واقع لوله ای برای انتقال غذا و مایعات از دهان به معده می باشد، در صورتی که مری وظیفه خود را به درستی انجام ندهد منجر به بروز نشت محتویات معده به مری خواهد شد که به آن رفلاکس معده نیز گفته می شود.
در حالت طبیعی، وقتی غذا و مایعات می خوریم، نوار عضلانی انتهای مری شل می شود تا این مواد خوراکی بتوانند وارد معده شوند؛ سپس این عضله دوباره جمع و منقبض می شود. وقتی این نوار عضلانی به درستی کار نکند، مسیر برای بازگشت اسید معده به داخل مری باز خواهد بود. بنابراین به سوزش معده یا اصطلاحا سوزش سر دل دچار میشویم.
درباره یکی دیگر از علت های بروز سوزش معده می توان به فتق هیاتال اشاره کرد که زمانی که بخشی از معده به داخل قفسه سینه از طریق دیافراگم فشار وارد کند، بروز پیدا خواهد کرد.
هم چنین در دوران بارداری نیز بسیاری از بانوان دچار بیماری سوزش معده و سردل خواهند شد که این امر در نتیجه ترشح هورمون پروژسترون که منجر به شل شدن مری تحتانی می شود، اتفاق خواهد افتاد.
از جمله عوامل دیگر که در بروز بیماری سوزش سردل موثر هستند عبارتند از:
- افزایش وزن
- مصرف کافئین و شکلات
- مصرف الکل و مشروبات الکلی
- استعمال دخانیات و سیگار
- خوردن غذاهای تند
- دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن
- مصرف برخی از داروها مانند آسپرین و ایبوپروفن
- یبوست
- مصرف غذاهای حجیم، چرب و سرخ کردنی
- بی خوابی و استرس
علائم سوزش معده
- نفخ معده
- دفع گاز معده و آروغ زدن
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس مزه تلخ یا اسیدی در دهان و حلق
- احساس پری بعد از خوردن هر وعده غذایی
- سر و صدای شکم
- احساس سوزش و درد در بالای شکم و معده
- احساس درد در شکم
- احساس سوزش در سر دل (این احساس هنگام دراز کشیدن تشدید می شود)
- مشکل در بلعیدن غذا
- سرفه یا گرفتگی صدا
- احساس سوزش در گلو
- بوی بد دهان
- مدفوع تیره رنگ و خونی
- کاهش وزن به دلیل کاهش اشتها
- ایجاد مشکل در تنفس
چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟
درد قفسه سینه می تواند به علت مشکلات قلبی باشد! به همین دلیل در صورتی که ادامه پیدا کند، برای تشخیص دقیق علت آن، باید به متخصص مراجعه کنید. درد معده و مشکلات قلبی، در بعضی موارد باهم اشتباه گرفته می شوند و متاسفانه این اتفاق می تواند درمان قطعی را به تاخیر اندازد. اگر برای مدت بیشتر از یک ماه دچار درد، سوزش یا احساس فشار در سر دل و قفسه سینه خود هستید، باید به پزشک مراجعه کنید. خصوصا زمانی که این سوزش یا درد همراه با علائم دیگری مثل: انتشار درد در دست و بازوها و یا علائم دیگر گوارشی باشد.
چنانچه با موارد زیر مواجه هستید، بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- سوزش معده برای بیشتر از دو هفته
- بیمار باا وجود مصرف داروهای بدون نسخه همچنان دچار سوزش معده باشد
- داشتن مشکلات بلع و گیر کردن غذا در گلو
- حالت تهوع و استفراغ مداوم
- از دست دادن وزن به دلیل کاهش اشتها یا مشکلات بلع و هضم غذا
نحوه تشخیص بیماری سوزش معده
در صورت مشاهده علائم بیماری باید در اسرع وقت به بهترین متخصص گوارش مراجعه کرد. پزشک در ابتدا سابقه پزشکی افراد را بررسی کرده و سپس علائم فرد را بررسی خواهد کرد.
هم چنین ممکن است برای تشخیص دقیق تر علت این بیماری؛ پزشک آزمایش هایی را از قبیل اشعه ایکس از معده و شکم، آندوسکوپی برای بررسی زخم و آزمایش ph برای تعیین میزان اسید در مری تجویز خواهد شد.
روش های درمان سوزش معده
روش های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد که این روش ها شامل درمان دارویی، درمان خانگی و تغییر سبک زندگی می باشد که در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
دارودرمانی
داروهایی که می توان برای درمان این بیماری استفاده کرد شامل آنتی اسیدها، آنتاگونیست های گیرنده h2 برای کاهش تولید اسید معده و داروهای مهار کننده پمپ پروتون مانند امپرازول، لانسوپرازول و پنتوپرازول می باشد. به این نکته توجه داشته باشید که این داروها باید با تجویز بهترین متخصص گوارش مصرف شود.
درمان خانگی
در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه بوده و علائم آن شدید نباید می توان با روش خانگی و رعایت یک سرس موارد به درمان آن کمک کرد. اما در صورتی که علائم شدید باشد و سوزش معده با سوزش سر دل همراه باشد ممکن است نشانه ی زخم معده باشد، بنابراین باید برای تشخیص به پزشک متخصص مراجعه کرد.
برخی از روش های خانگی شامل مصرف موز رسیده، مصرف آدامس های بدون قند، رعایت رژیم غذایی مناسب، پرهیز از تند غذا خوردن، پرهیز از غذا خوردن قبل از خواب و ورزش، پوشیدن لباس های راحت و گشاد، خودداری از سیگار کشیدن و کاهش استرس می باشد.
تغییر سبک زندگی
در صورتی که این بیماری درمان نشود منجر به بروز مشکلاتی در افراد مانند بروز خستگی در طول روز و ایجاد مشکل در خوابیدن خواهد شد بنابراین برای درمان رفلاکس معده و برطرف نمودن سوزش معده باید در سبک زندگی تغییراتی ایجاد کرد. این تغییرات شامل مصرف زودهنگام وعده شام به طور مثال سه ساعت قبل از خواب، پیاده روی بعد از مصرف غذا، مصرف مواد غذایی کم چرب مانند پروتئین و کربوهیدرات، دوری از استرس و اضطراب، خوابیدن به سمت پهلوی چپ برای کاهش علائم سوزش معده، خودداری از مصرف نوشیدنی های مضر برای جلوگیری از نفخ معده، ورزش کردن، پرهیز از مصرف زیره و دارچین و همینطور پرهیز از مصرف آبلیمو و آبغوره می باشد.
عوامل تشدید کننده سوزش معده
خوردن بعضی از مواد غذایی و نوشیدنی ها می تواند عاملی برای شدیدتر شدن سوزش معده در بعضی افراد شود. این ما غذایی، موارد زیر را شامل می شود:
- غذاهای تند
- پیاز
- مرکبات
- گوجه فرنگی و فرآورده های آن مثل: سس کچاپ
- غذاهای چرب و سرخ شده
- نعنا تند
- شکلات
- کافئین
- نوشیدنی های الکل دار
- وعده های غذایی سنگین یا خیلی چرب
علاوه بر این موارد، داشتن اضافه وزن زیاد یا بارداری، می تواند عامل بدتر شدن سوزش معده شود.
عوارض سوزش معده
در صورتی که این بیماری به طور جدی درمان نشود عوارضی از قبیل التهاب مری که منجر به تغییراتی در پوشش مری می شود، و همینطور افزایش خطر ابتلا به سرطان مری خواهد شد. هم چنین بر روی فعالیت های روزمره و کیفیت زندگی افراد تاثیر خواهد گذاشت.
سخن پایانی
هدف از ارائه این مقاله آشنایی کامل شما با بیماری سوزش معده از قبیل علائم و روش های درمان آن بود تا با مشاهده علائم در اسرع وقت برای درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید، چرا که جدی نگرفتن و عدم درمان این بیماری عوارضی را برای افراد در پی خواهد داشت. برای جلوگیری از بروز این بیماری نیز باید سبک زندگی خود را تغییر داده و همینطور در مصرف مواد غذایی دقت کنید.
