گاستروپارزی

گاستروپارزی

بیماری گاستروپارزی چیست؟

علائم گاستروپارزی چیست؟

با ما همراه باشید تا با بیماری گاستروپارزی و علائم آن آشنا شوید.

گاستروپارزی ، سندرمی است که با کاهش حرکات معده و تاخیر در تخلیه معده همراه می باشد.

– احساس سیری سریع

– تهوع

– استفراغ

– نفخ

– دردهای شکمی

از جمله علائم و نشانه های این سندرم می باشند. احتمال بروز این اختلال در مواردی مانند ابتلا به گاستریت ثانویه در اثر عفونت با هلیکوباکتر پیلوری، نیز وجود دارد.

افراد مبتلا به دیابت نوع یک و دو، بیشتر در معرض ابتلا به این سندرم قرار دارند.

دردهای شکمی، یکی از علائمی است که بعد از خوردن غذا، شدت می گیرد و می تواند کیفیت زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار بدهد.

مواردی مانند افسردگی و اضطراب، می توانند باعث تشدید علائم گاستروپارزی شوند.

علت بروز گاستروپارزی

افراد مبتلا به گاستروپارزی ، بایستی از نظر ابتلا به دیابت، اختلالات تیروئیدی، گاستریت و یا اختلالات خود ایمنی (اتوایمیون) بررسی شوند. دیابت و انجام جراحی در گذشته، شایع ترین علل ابتلا به گاستروپارزی هستند. به همین خاطر، عدم کنترل سطح قند خون، می تواند باعث تشدید علائم و به تاخیر افتادن تخلیه معده شود.

گاستروپارزی ناشی از انجام جراحی در گذشته ، اغلب با آسیب عصب پاراسمپاتیک و یا واگوتومی همراه است.

برخی بیماری ها مانند پارکینسون و یا آمیلوئید، از دیگر علل ابتلا به این سندرم هستند.

گاستروپارزی، عمدتا در میان خانم های جوان و میانسال شایع می باشد.

تشخیص گاستروپارزی

جهت انجام تست های تشخیصی گاستروپارزی ، مصرف هر گونه دارو بایستی 48 تا 72 ساعت قبل از انجام تست قطع شود. داروهایی که بر تخلیه معده تاثیر می گذارند، مانند متوکلوپرامید منجر به نتایج کاذب می شوند.

تشخیص گاستروپارزی

روش های تشخیصی گاستروپارزی عبارتند از:

– عکس برداری از معده. این روش یکی از اصلی ترین روش های تشخیص گاستروپارزی می باشد. جهت انجام این تست، بعد از صرف وعده غذایی جامد، یک، دو و چهار ساعت بعد از صرف غذا، عکس برداری باید انجام شود. در نظر گرفتن این بازه زمانی بسیار مهم است، چرا که طولانی شدن فاز اولیه تخلیه معده می تواند با علائم سندرم تداخل داشته باشد. همچنین می توان از آندوسکوپی برای تشخیص این بیماری کمک گرفت.

– کپسول بی سیم درج کننده حرکت معده(Wireless mobility capsule) ، که میزان اسیدیته و دمای معده اندازه گیری می شود. تخلیه معده زمانی تعیین می شود که سطح PH بالا می رود.

– تست تنفس.

معیارهای موثر در تشخیص گاستروپارزی

– استفراغ، که یکی از علائم گاستروپارزی است، معمولا با بیماری رفلاکس اسید از معده به مری اشتباه گرفته می شود.

– رفلاکس اسید از معده به مری می تواند منجر به بروز علائمی از گاستروپارزی و یا تشدید این سندرم شود.

– سندرم نشخوار (Rumination Syndrome)، اختلالی است که با بازگشت مجدد غذاهای هضم شده به دهان همراه می باشد، که می تواند ناشی از انقباض عضلات شکمی و یا باز بودن دریچه اسفکنتر باشد. بازگشت مواد غذایی به دهان و معده در این سندرم ، 15 دقیقه بعد از صرف غذا آغاز می شود ، در حالی که بازگشت مواد غذایی در سندرم گاستروپارزی دیرتر آغاز خواهد شد.

اختلالات خوردن مانند آنورکسیا (بی اشتهایی عصبی)، و بولیمیا (پر خوری عصبی) تقریبا علائمی مشابه با گاستروپارزی دارند. بی اشتهایی عصبی اختلالی است که فرد به دلیل ترس از چاق شدن، از خوردن غذا امتناع می کند.
– داشتن وزن بدنی نرمال و طبیعی، به بهبود علائم گاستروپارزی کمک می کند.

درمان و کنترل گاستروپارزی

اصل مهم در درمان گاستروپارزی، حفظ میزان آب و الکترولیت بدن، و کنترل سطح قند خون در افراد دیابتی می باشد.
در صورتی که بیمار قادر به مصرف مواد غذایی جامد نیست، می توان از وعده های غذایی مایع اما مقوی استفاده کرد.

رژیم غذایی در افراد مبتلا به گاستروپارزی

گاستروپارزی می تواند منجر به بروز اختلال در خوردن، و یا کمبود ویتامین و مواد معدنی شود.
افراد مبتلا به این اختلال، بایستی وعده های غذایی کوچک/ کم حجم داشته باشند، چرا که معده این افراد توانایی تخلیه 1 تا 2 کیلوکالری در هر دقیقه را دارد. به همین خاطر، مصرف وعده های کوچک و کم کربوهیدرات (4 تا 5 وعده در روز) به این بیماران توصیه می شود.
نوشیدن مایعات پر کالری در اندازه های کم، به تامین انرژی مورد نیاز بدن، بدون تشدید علائم بیماری کمک می کند.
نوشیدن الکل، و کشیدن سیگار در افراد مبتلا به گاستروپارزی ممنوع می باشد، چرا که روند تخلیه معده را تغییر می دهند.
در افراد دیابتی، کنترل سطح قند خون و یا مصرف دارو، می تواند به درمان این اختلال کمک کند. هایپرگلایسمی و بالا رفتن سطح قند خون، از جمله عواملی است که باعث تشدید تخلیه معده می شود.

تغذیه روده ای

کاهش وزن ناگهانی طی سه تا شش ماه، و بستری شدن های مکرر در بیمارستان در صورت تشدید علائم، از جمله دلایل تغذیه روده ای می باشد. ژژنوستومی، شیوه جراحی است برای افراد مبتلا به گاستروپارزی که قادر به تغذیه دهانی نیستند. انجام این جراحی در بیمارانی که حرکات روده ای آن ها کم است، و تغذیه از راه ژژنوم به بهبود علائم، کاهش دفعات بستری شدن در بیمارستان و رفع تشدید علائم کمک می کند.
تغذیه روده ای در کنترل سطح قند خون در افراد دیابتی نیز موثر می باشد.
تغذیه روده ای به مراتب بهتر و موثرتر از تغذیه وریدی (تزریقی) می باشد.

درمان دارویی گاستروپارزی

متوکلوپرامید، اولین خط درمان دارویی این اختلال می باشد که به تسهیل روند جذب مواد غذایی کمک می کند. مصرف این دارو در دوزهای بالا می تواند منجر به بروز کشیدگی عضلات شود. دومپریدون، داروی انتخابی در افرادی است که نمی توانند متوکلوپرامید مصرف کنند. این دارو هیچ گونه عوارض جانبی را برای سیستم عصبی به همراه ندارد و به تسکین علائم این بیماری کمک می کند.
اریترومایسین، داروی موثر دیگری است که هر هشت ساعت یک بار باید مصرف شود.